اين تصور كه زنان بيشتر از مردان در معرض خطر ويروس HPV هستند، كاملا دقيق نيست. هر دو جنس، زن و مرد، به يك اندازه در معرض خطر ابتلا به HPV قرار دارند.

اما چرا اين تصور رايج شده است؟

علائم متفاوت: يكي از دلايل اصلي اين تصور، تفاوت در علائم HPV در زنان و مردان است. در زنان، HPV اغلب منجر به زگيل‌هاي تناسلي قابل مشاهده و همچنين تغييرات سلولي در دهانه رحم مي‌شود كه در تست پاپ اسمير قابل تشخيص است. در مردان، علائم HPV اغلب خفيف‌تر يا بدون علامت هستند و ممكن است شامل زگيل‌هاي كوچك و غيرقابل تشخيص در ناحيه تناسلي باشد. به همين دليل، زنان بيشتر به پزشك مراجعه مي‌كنند و در نتيجه، آمار ابتلا به HPV در زنان بيشتر گزارش مي‌شود.

سرطان دهانه رحم

HPV يكي از عوامل اصلي سرطان دهانه رحم در زنان است. به همين دليل، توجه بيشتري به نقش HPV در ابتلا به سرطان در زنان شده است.

سرطان دهانه رحم يكي از شايع‌ترين انواع سرطان در زنان است. خوشبختانه، اين سرطان يكي از قابل پيشگيري‌ترين سرطان‌ها نيز محسوب مي‌شود.

چه عواملي باعث سرطان دهانه رحم مي‌شوند؟

• ويروس پاپيلوماي انساني (HPV): تقريباً همه موارد سرطان دهانه رحم با عفونت HPV مرتبط هستند. HPV از طريق تماس جنسي منتقل مي‌شود.
• سيگار كشيدن: سيگار كشيدن خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزايش مي‌دهد.
• سيستم ايمني ضعيف: افرادي كه سيستم ايمني ضعيفي دارند، مانند افراد مبتلا به HIV، بيشتر در معرض خطر هستند.
• تعدّد شركاي جنسي: داشتن چندين شريك جنسي در طول زندگي، خطر ابتلا به HPV را افزايش مي‌دهد.
• سن شروع فعاليت جنسي: شروع فعاليت جنسي در سنين پايين‌تر، خطر ابتلا به HPV را افزايش مي‌دهد.

علائم سرطان دهانه رحم چيست؟

در مراحل اوليه، سرطان دهانه رحم معمولاً هيچ علامتي ندارد. اما در مراحل پيشرفته‌تر ممكن است علائمي مانند:

• خونريزي غير طبيعي واژن
• ترشحات غير طبيعي واژن
• درد در هنگام رابطه جنسي
• درد در ناحيه لگن
• خستگي مفرط
• كاهش وزن بدون دليل مشخص

چگونه مي‌توان از سرطان دهانه رحم پيشگيري كرد؟

• واكسن HPV: واكسن HPV ايراني بهترين راه براي پيشگيري از سرطان دهانه رحم است. اين واكسن از عفونت با انواع HPV كه باعث بيشتر موارد سرطان دهانه رحم مي‌شوند، جلوگيري مي‌كند.
• تست پاپ اسمير: تست پاپ اسمير به تشخيص زودهنگام تغييرات سلولي در دهانه رحم كمك مي‌كند كه ممكن است منجر به سرطان شوند.
• رابطه جنسي ايمن: استفاده از كاندوم در طول رابطه جنسي، خطر انتقال HPV را كاهش مي‌دهد.

تشخيص و درمان سرطان دهانه رحم

براي تشخيص سرطان دهانه رحم، پزشك از روش‌هايي مانند تست پاپ اسمير، كولپوسكوپي و بيوپسي استفاده مي‌كند.
درمان: درمان سرطان دهانه رحم به مرحله و گستردگي سرطان بستگي دارد و ممكن است شامل جراحي، پرتودرماني، شيمي درماني و يا تركيبي از اين روش‌ها باشد.

تشخيص زودهنگام سرطان دهانه رحم، شانس بهبودي را به طور قابل توجهي افزايش مي‌دهد. حتي پس از درمان، پيگيري‌هاي منظم پزشكي بسيار مهم است. اگر درباره سرطان دهانه رحم سوال يا نگراني داريد، حتما با پزشك خود مشورت كنيد.

عوامل خطر مشترك در زنان و مردان

• رابطه جنسي: مهم‌ترين عامل خطر براي ابتلا به HPV، رابطه جنسي است. هر نوع رابطه جنسي، از جمله واژينال، مقعدي و دهاني، مي‌تواند منجر به انتقال HPV شود.
• تعدّد شركاي جنسي: داشتن چندين شريك جنسي در طول زندگي، خطر ابتلا به HPV را افزايش مي‌دهد.
• سيستم ايمني ضعيف: افرادي كه سيستم ايمني ضعيفي دارند، مانند افراد مبتلا به HIV، بيشتر در معرض خطر ابتلا به HPV و عوارض آن هستند.
• سن شروع فعاليت جنسي: شروع فعاليت جنسي در سنين پايين‌تر، خطر ابتلا به HPV را افزايش مي‌دهد.

در نهايت، هر دو جنس، زن و مرد، بايد در مورد HPV آگاهي داشته باشند و براي پيشگيري و تشخيص زودهنگام آن اقدام كنند.

واكسن‌هاي HPV يكي از مهم‌ترين دستاوردهاي پزشكي براي پيشگيري از سرطان دهانه رحم و ساير بيماري‌هاي مرتبط با ويروس پاپيلوماي انساني هستند. اين واكسن‌ها با تقويت سيستم ايمني بدن در برابر انواع مختلف HPV عمل مي‌كنند.

انواع اصلي واكسن‌هاي HPV عبارتند از:

• واكسن چهار ظرفيتي (گارداسيل): اين واكسن در برابر چهار نوع HPV (6، 11، 16 و 18) محافظت ايجاد مي‌كند. انواع 16 و 18 مسئول بيشترين موارد سرطان دهانه رحم هستند و انواع 6 و 11 باعث ايجاد زگيل‌هاي تناسلي مي‌شوند.
• واكسن نه ظرفيتي (گارداسيل 9): اين واكسن علاوه بر چهار نوع HPV كه در واكسن چهار ظرفيتي وجود دارد، در برابر پنج نوع ديگر HPV (31، 33، 45، 52 و 58) نيز محافظت ايجاد مي‌كند. اين انواع HPV نيز مي‌توانند باعث سرطان دهانه رحم و ساير بيماري‌هاي مرتبط شوند.
• واكسن دو ظرفيتي: اين واكسن در برابر دو نوع HPV (16 و 18) محافظت ايجاد مي‌كند.
• واكسن پاپيلوگارد: اين واكسن ايراني، در برابر انواع مختلف HPV محافظت ايجاد مي‌كند و يكي از گزينه‌هاي موجود براي پيشگيري از سرطان دهانه رحم است.

تفاوت‌هاي بين اين واكسن‌ها:

• تعداد انواع HPV پوشش داده شده: واكسن نه ظرفيتي و پاپيلوگارد پوشش گسترده‌تري نسبت به واكسن چهار ظرفيتي دارند.
• ميزان محافظت: همه اين واكسن‌ها در پيشگيري از سرطان دهانه رحم بسيار موثر هستند، اما ميزان محافظت و انواع HPV پوشش داده شده در هر يك از آن‌ها متفاوت است.
• توليدكننده و كشور مبدأ: واكسن‌هاي گارداسيل و گارداسيل 9 توليد شركت‌هاي خارجي هستند، در حالي كه واكسن پاپيلوگارد يك محصول ايراني است.

كدام واكسن براي شما مناسب‌تر است؟

• توصيه پزشك: بهترين راه براي انتخاب واكسن مناسب، مشورت با پزشك است. پزشك با توجه به سن، جنسيت، سابقه پزشكي و در دسترس بودن واكسن‌ها در منطقه شما، مناسب‌ترين واكسن را توصيه خواهد كرد.
• سن: به طور كلي، واكسن HPV براي دختران و پسران 9 تا 14 سال توصيه مي‌شود. با اين حال، اين واكسن تا سن 26 سالگي نيز قابل تزريق است.
• ساير عوامل: عوامل ديگري مانند سابقه جنسي، سيستم ايمني بدن و وجود عفونت‌هاي همزمان نيز در انتخاب نوع واكسن موثر هستند.

مزاياي تزريق واكسن HPV:

• پيشگيري از سرطان دهانه رحم: اين مهم‌ترين دليل براي تزريق واكسن HPV است.
• پيشگيري از زگيل‌هاي تناسلي: واكسن HPV از ايجاد زگيل‌هاي تناسلي كه مي‌توانند دردناك و ناخوشايند باشند، جلوگيري مي‌كند.
• ايمني بالا: واكسن HPV بسيار ايمن بوده و عوارض جانبي جدي آن بسيار نادر است.

واكسن HPV جايگزين تست پاپ اسمير نيست. هر دو اين روش‌ها براي پيشگيري و تشخيص زودهنگام سرطان دهانه رحم ضروري هستند.

اگر سوالي در مورد واكسن‌هاي HPV داريد، حتما با پزشك خود مشورت كنيد.

تست پاپ اسمير يك روش ساده و بدون درد براي بررسي سلول‌هاي دهانه رحم است تا از وجود سلول‌هاي غيرطبيعي كه ممكن است منجر به سرطان دهانه رحم شوند، مطمئن شويم.

آزمون پاپ اسمير چگونه انجام مي‌شود؟

• آماده‌سازي: معمولاً از شما خواسته مي‌شود كه چند روز قبل از انجام تست، از رابطه جنسي، استفاده از تامپون و دوش واژينال خودداري كنيد.
• معاينه لگن: شما به پشت روي تخت معاينه دراز مي‌كشيد و پاهايتان را در ركاب قرار مي‌دهيد. پزشك با استفاده از يك وسيله پزشكي به نام اسپكولوم، ديواره‌هاي واژن را باز مي‌كند تا دهانه رحم را بهتر ببيند.
• نمونه‌برداري: پزشك با استفاده از يك برس نرم يا اسپاتول كوچك، نمونه‌اي از سلول‌هاي دهانه رحم را جمع‌آوري مي‌كند. اين كار معمولاً چند ثانيه طول مي‌كشد و ممكن است كمي فشار احساس كنيد.
• ارسال نمونه به آزمايشگاه: نمونه جمع‌آوري شده براي بررسي به آزمايشگاه پاتولوژي ارسال مي‌شود.
• مدت زمان انجام تست: كل اين فرايند معمولاً كمتر از 5 دقيقه طول مي‌كشد.

چه زماني بايد تست پاپ اسمير انجام داد؟

• سن شروع: به طور كلي، توصيه مي‌شود كه زنان از سن 21 سالگي به بعد، هر 3 سال يكبار تست پاپ اسمير انجام دهند.
• سنين بالاتر: براي زنان بالاي 30 سال كه به مدت 3 آزمايش متوالي نتيجه طبيعي داشته‌اند، ممكن است فاصله بين آزمايش‌ها افزايش يابد.
• عوامل خطر: اگر شما عوامل خطر ديگري مانند داشتن چندين شريك جنسي، سيستم ايمني ضعيف يا سابقه عفونت HPV داريد، ممكن است به آزمايش‌هاي متداول‌تري نياز داشته باشيد.

مزاياي تست پاپ اسمير

• تشخيص زودهنگام: اين تست به تشخيص زودهنگام تغييرات سلولي در دهانه رحم كمك مي‌كند كه ممكن است در صورت عدم درمان به سرطان تبديل شوند.
• سادگي و بي‌خطر بودن: تست پاپ اسمير روشي ساده، سريع و بدون درد است.
• كاهش خطر مرگ و مير: با تشخيص زودهنگام سرطان دهانه رحم، شانس درمان موفقيت‌آميز و افزايش طول عمر بيشتر مي‌شود.

اگر نتيجه تست پاپ اسمير شما غيرطبيعي باشد، پزشك ممكن است آزمايش‌هاي ديگري مانند كولپوسكوپي يا بيوپسي را توصيه كند.

تست جايگزين براي پاپ اسير چيست؟

تست پاپ اسمير سال‌هاست كه به عنوان روشي استاندارد براي غربالگري سرطان دهانه رحم استفاده مي‌شود. با اين حال، در سال‌هاي اخير، تست‌هاي جديدتري نيز براي اين منظور توسعه يافته‌اند. اين تست‌ها اغلب حساسيت و دقت بالاتري دارند و مي‌توانند اطلاعات بيشتري در مورد وضعيت سلامت دهانه رحم ارائه دهند.

برخي از مهم‌ترين تست‌هاي جايگزين پاپ اسمير عبارتند از:

• تست HPV: اين تست به طور مستقيم وجود ويروس پاپيلوماي انساني (HPV) را كه عامل اصلي سرطان دهانه رحم است، بررسي مي‌كند. تست HPV مي‌تواند همراه با تست پاپ اسمير يا به تنهايي انجام شود.
• تست پايه مولكولي (cobas HPV): اين تست نوعي تست HPV است كه از تكنولوژي PCR براي تشخيص انواع پرخطر HPV استفاده مي‌كند.
• كولپوسكوپي: در اين روش، پزشك از يك دستگاه مخصوص براي بررسي دقيق دهانه رحم استفاده مي‌كند. در صورت مشاهده هرگونه ضايعه مشكوك، نمونه كوچكي از بافت براي بررسي بيشتر برداشته مي‌شود (بيوپسي).
• تست‌هاي تركيبي: برخي از آزمايشگاه‌ها تست‌هاي تركيبي را ارائه مي‌دهند كه شامل هم تست پاپ اسمير و هم تست HPV است. اين تست‌ها دقت تشخيص را افزايش مي‌دهند.

مزاياي تست‌هاي جايگزين

• حساسيت بالاتر: اين تست‌ها مي‌توانند تغييرات سلولي را در مراحل اوليه‌تر تشخيص دهند.
• اطلاعات دقيق‌تر: تست‌هاي HPV مي‌توانند انواع خاصي از HPV را كه خطر سرطان‌زايي بيشتري دارند، شناسايي كنند.
• كاهش تعداد آزمايش‌ها: در برخي موارد، انجام تست HPV به همراه تست پاپ اسمير مي‌تواند فاصله بين آزمايش‌هاي بعدي را افزايش دهد.

چه زماني بايد از تست‌هاي جايگزين استفاده كرد؟

• نتيجه غيرطبيعي تست پاپ اسمير: اگر نتيجه تست پاپ اسمير شما غيرطبيعي باشد، پزشك ممكن است تست‌هاي ديگري مانند تست HPV يا كولپوسكوپي را توصيه كند.
• سن بالاي 30 سال: براي زنان بالاي 30 سال كه به مدت 3 آزمايش متوالي نتيجه طبيعي داشته‌اند، ممكن است انجام تست HPV به همراه تست پاپ اسمير يا تنها تست HPV توصيه شود.
• سيستم ايمني ضعيف: افرادي كه سيستم ايمني ضعيفي دارند، مانند افراد مبتلا به HIV، ممكن است به آزمايش‌هاي متداول‌تري نياز داشته باشند.
• سابقه عفونت HPV: اگر سابقه عفونت HPV داريد، پزشك ممكن است تست‌هاي HPV را به صورت منظم براي شما تجويز كند.

كدام تست براي شما مناسب است؟

بهترين تست براي شما به عوامل مختلفي از جمله سن، سابقه پزشكي و نتايج آزمايش‌هاي قبلي بستگي دارد. براي انتخاب بهترين روش غربالگري، بهتر است با پزشك خود مشورت كنيد.

لطفا توجه داشته باشيد: اين اطلاعات صرفاً جنبه اطلاع‌رساني داشته و نبايد به عنوان جايگزين مشاوره پزشكي تلقي شود. براي دريافت اطلاعات دقيق و مناسب، هميشه به پزشك خود مراجعه كنيد.